BERKELPAD

Er is in Nederland het Grote Rivierenpad. Ik heb inmiddels het grootste deel van deze route gelopen, nog één etappe (van Nijmegen tot Kleef/Kleve in Duitsland) heb ik te gaan.
Er is ook een Kleine Rivierpad. Daar gaat dit boekje over. Wandelen langs de kleine rivier de Berkel. Dolf Logemann tekent voor het ontwerp en de beschrijving van deze route die begint bij de IJssel in de Hanzestad Zutphen en gaat naar het brongebied van de Berkel bij de Duitse stad Billerbeck. Logemann schreef eerder een gids over een wandeling langs de IJssel, een rivier met haar eigen karakter. De Berkel heeft een lengte van 114,6 kilometer staat in het boekje vermeld. De wandeling is langer dan de rivier en telt ruim 165 kilometer. Voor Logemann is het hoofddoel van dit pad “een prettige en afwisselende wandeling en kennismaking met het van oorsprong Saksische landschap.” Dat Saksische landschap houdt niet op bij de grens tussen Nederland en Duitsland bij het gehucht Oldenkotte.

Logemann geeft voldoende informatie over de geschiedenis van het landschap en de rivier om met kennis te gaan wandelen. Daarnaast geeft hij flink wat informatie over de mensengeschiedenis die zich op en langs de rivier heeft afgespeeld. Hanzesteden waren aan beide zijden van de grens langs de Berkel te vinden. De Duitse steden zoals Vreden en Stadtlohn hebben veel te lijden gehad van bombardementen aan het einde van de tweede wereldoorlog. Op veel punten is de geschiedenis aan beide zijden van de grens en aan beide oevers van de rivier een gezamenlijke geschiedenis. Grenzen en de rivier waren in beweging. Mensen grepen in en na hen kwamen anderen die weer anders ingrepen.

De route is ingedeeld in 17 etappen, 5 in de Achterhoek (of de Graafschap) en 7 in Duitsland (in Westmünsterland). De meeste etappen liggen qua afstand tussen de 10-15 kilometer. De langste wandeling is bij de stad Billerbeck, deze wandeling gaat door het brongebied van de Berkel en telt bijna 23 kilometers. Aan het begin en aan het einde van elke etappe is openbaar vervoer aanwezig, soms een bus, soms een trein, afhankelijk van de dag van de week is het wellicht nodig om een belletje te plegen om een bus te krijgen. Op de topografische kaartjes staan de OV mogelijkheden aangegeven, verder ook de horecagelegenheden. Het is mogelijk om na iedere etappe weer huiswaarst te keren met het OV, maar het is ook mogelijk om er een meerdaagse tocht van te maken. De overnachtingsmogelijkheden in de plaatsen langs de route staan niet aangegeven in de routegids, maar zijn te vinden op de website van deze route http://www.berkelpad.nl. Op de website staan ook de wijzigingen in de route aangegeven. Voor vertrek is het uiteraard verstandig om even na te gaan of er nog een treinverbinding, busverbinding of overnachtingsmogelijkheid is.

Logemann is niet te beroerd om aan te geven dat een enkel gedeelte van het Berkelpad geen schoonheidsprijs verdient, maar soms is aan een dergelijk traject niet te ontkomen wil je van Zutphen naar Billerbeck komen in het spoor van de Berkel. In het Nederlandse gedeelte kan het schouwpad worden gevolgd, maar daar wordt soms van afgeweken om wat extra afwisseling te geven op de route. In Duitsland is het ‘schouwpad’ niet bekend en dan is het nodig om wat vaker de Berkel op afstand te volgen.

Zoals reeds vermeld zijn de kaartjes in de gids topografische kaartjes waarop de route is ingetekend. Het kaartje staat op de linkerpagina en de routebeschrijving (en extra informatie in een apart en grijs kader) staat op de rechterpagina. Soms betekent dit dat hetzelfde kaartje twee keer wordt weergegeven om zo gelijke tred te houden met de beschrijvingen.

Etappe 11 gaat vanuit Billerbeck naar de bron van de Berkel. Dit is een korte etappe van 4,5 kilometer. Etappe 12 gaat naar de ‘Brongebieden van de Berkel’ en is 22.7 kilometer lang. Ik vraag mij af of de omwisseling van deze beide etappen leuk zou zijn. Eerst naar de brongebieden en dan naar dé bron.

Zoals met elke routegids geldt het ook hier. De waarde van een gids wordt niet in de eerste plaats bekeken vanuit de luie stoel bij lezing. De waarde wordt bepaald aan de hand van de wandeling, stevige schoenen aan, rugzak op, een open oog en oor voor die speciffieke omgeving, de neusvleugels trillend om allerlei geuren op te vangen.

Goede wandeling gewenst.

Dolf Logemann
Berkelpad
wandelen langs rivier de Berkel van Zutphen (NL) naar Billerbeck (D)
Anoda Publishing 2021
ISBN 9789491899409

Dit boek ontving ik van Anoda Publishing voor een recensie op mijn wandelwebsite.