PELGRIMEREN IN DE POLDER

Tijdens mijn wandeling van Amsterdam naar Maastricht op het Pelgrimspad nam ik, na Den Bosch, mij voor om bij de eerste kapel van elke etappedag tijd te nemen om naar binnen te gaan en te bidden. In die warme dagen van de pelgrimage was de stille aanwezigheid op die plaatsen al een verkoeling en een verademing op zich. Gesterkt ging ik verder op mijn weg door de velden en langs akkerland.
‘Pelgrim’ is afgeleid van het latijnse ‘per ager’, dat betekent ‘door of over het veld of de akker lopen’. Zo bekeken is een pelgrim een landloper met een bestemming. Een pelgrim als een man of vrouw op weg naar een bedevaartsplek. Tegenwoordig zijn vele pelgrims op weg met een veelvoud aan bedoelingen.
Het is het einde van een werkzaam leven.
Het is een vernieuwingsslag in het leven.
Het is nieuwsgierigheid naar de akker achter de volgende bocht.
Het is een zoektocht naar jouw diepste motivatie en drijfkracht in het leven.
De pelgrim gaat een stapje verder dan de wandelaar, maar wat stapje precies is ligt aan de pelgrim en zijn drijfveren.

De Wageningse schrijver-publicist Wim Huijser houdt zich al jaren bezig met wandelen, een ommetje over de plaatselijke Eng, maar ook langere afstanden, contacten met anderen wandelaars en pelgrims. Hoog op het wenslijstje staat bij vele wandelaars een enkele reis te voet naar Santiago de Compostella, waar de apostel Jakobus gedacht wordt gestorven te zijn. Anderen verkiezen Rome over de Via Francigena. Ook dichterbij huis hebben mensen door de jaren hun voetstappen achtergelaten.
Naar dat ‘dicht bij huis’ is Huijser op zoek gegaan.
Hij heeft gewandeld en gesproken.
Hij heeft gezocht en gevonden.
Hij heeft geklopt aan deuren die opengingen.
Hij heeft gevraagd en antwoorden gekregen.

In dit bijna encyclopedische werk bekijkt Huijser zijn onderwerp van vele kanten. Wat beweegt mensen om keer op keer terug te keren naar plaatsen van herinnering? Voor de één is dit een graf op een erebegraafplaats om een verlorene te herdenken. Voor de ander is het een begraafplaats waar bekende mensen liggen begraven. Voor een derde is het meedoen aan een stille omgang in Amsterdam, naar aanleiding van een wonder met een hostie. Weer een ander vindt een pelgrimage in muziek, zoals bij Lotte Pen. Ook ziet Huijser verbanden tussen pelgrimage en de beeldende kunsten, wanneer hij contact heeft met schilders en een fotograaf. Zijn mensen op zoek naar wijsheid op de ‘Walk of Wisdom’ of naar geluk op het ‘Gelukkigerwijspad’?
Af en toe stapt Huijser over de grens van de polder en dan neemt hij ons bijvoorbeeld mee naar Brugge, niet zo zeer naar de beroemde kerken waar de massa op af komt, maar naar onbekende plekken van pelgrimage. Hier citeert hij de Duitse abt Anselm Grün: “Het lopen zelf is al een gebed.” Hij neemt ons mee naar de Fransman Jean Cauvin (Calvijn) die volgens Eric Brinckmann een groot natuurliefhebber was. “Hij waarschuwde mensen al tegen het veronachtzamen en vervuilen van de natuur.” Hier krijgt Calvijn van Noyon een plaats naast Franciscus van Assissi.

Wim Huijser heeft met deze bijna encyclopedische uitgave een monnikenwerk verricht, om in de termen van de pelgrimage te blijven. Dat dit werk is gedaan met liefde blijkt op de pagina’s van dit boek waar hij ons mee meeneemt van de ene hoek van het land naar het andere, van de ene wandelaar naar de andere. Het is ook verfrissend dat er in dit boek bijna of geen BN’er voorkomt. Mensen gaan aan de wandel en Huijser wandelt mee, hij ontdekt mee en hij noteert en hij overweegt. Mooi is de aandacht voor de voetbaltempel op de Wageningse Berg waar ooit bekende voetballers een balletje trapten. Ook moderne varianten komen aan bod, zoals de jaarlijkse Passion, die op tv en op straat vele kijkers en wandelaars trekt.

Ieder hoofdstuk eindig met fragmenten uit een emailcorrespondentie tussen Marinus van den Berg (‘Pelgrimeren is ontvankelijk leven, waar je ook bent.’) en Wim Huijser waarin zij elkaars nieren proeven en schrijven over wandelen en over boeken en de tijd waarin wij leven. Voorafgaand aan deze correspondentie in elk hoofdstuk staat: Praktische Informatie (over wandelingen, adressen, verwijzingen, extra info).

Een paar kleine opmerkingen. Op pagina 42 wordt geschreven over de ouders van de klarinettist Peter Koetsveld. “Zijn vader leeft nog.”, maar bij het verschijen van dit boek was zijn vader al een jaar overleden. Op pagina 28,29 komt de theoloog en hoogleraar Frits de Lang in beeld, die in 2019 de Oecumenelezing hield met als onderwerp “De pelgrim als paradigma”. De naam van de hoogleraar is echter langer, hij heet Frits de Lange.

Wim Huijser heeft een mooi boek (met vele foto’s) geschonken aan wandelend en lezend Nederland.
Een boek om te overwegen.
Een boek om door aangespoord te worden om te wandelen.
Een boek om op het spoor te komen van jouw eigen pelgrimage.

Wim Huijser
Pelgrimeren in de polder.
Over mentale paden dicht bij huis
Uitgever Noordboek 2021
ISBN 978905651
paperback, 240 pagina’s

Dit boek heb ik ontvangen van de uitgever voor een recensie op mijn website.