Ede : Eder Heide en Edese Bos

Daar staan we dan op de Edese Heide, op een kruispunt van paden. Tot op dit moment ging alles goed. Nu hapert de navigatie, van het ene op het andere moment. De cursor geeft ineens een plaats aan ver van het pad dat wij voorgenomen hadden te bewandelen. Ik reset mijn telefoon, maar dat helpt niet. Google Maps geeft ook geen oplossing. Ik haal de wandelgids uit mijn rugzak en kijk rond. Daar ligt de schaapskooi. Daar gaat de provinciale weg. Daar ongeveer moet het Belgenmonument zijn, waar ik niet zo lang geleden langs kwam op het Kreelsepad. Inmiddels heeft Wandellief iemand aan de telefoon gekregen en praat over werkachtige zaken. Niet geheel doelloos kies ik een pad en hoop dat het de goede kant uitslingert. Ik kijk in de routebeschrijving, maar wanneer je niet weet waar je op de route bent levert een leesavontuur niet veel houvast op. Boven ons draait een Chinook rondjes en verplaatst de ene jeep na de andere, of is het steeds dezelfde jeep? Ik vergelijk de situatie in het veld met de situatie op de kaart, maar zelfs met mijn lengte zie ik niet ieder mogelijk en onmogelijk pad in het veld. Dan op een plek waar een breed zandpad zich splitst meen ik kaart en omgeving aan elkaar te kunnen verbinden. Nog een klein stukje verder voor de proef op de som, dan een smal pad naar rechts. “Je loopt langs een berk aan je rechterhand.” Nu weet ik het zeker: kaart en werkelijkheid vallen samen. Nu gaan we in een slingerende lijn naar het Belgenmonument. Wanneer we op het naastgelegen bankje zitten passeert de Chinook vlak boven ons hoofd. De piloten hebben ook wat afleiding nodig in deze quasi oorlogstoestand.

Van het Belgenmonument gaan we via Bob’s Boulevard (genoemd naar de buschauffeur van voormalige Belgische vluchtelingen die hier op bezoek kwamen na de eerste wereldoorlog) naar de schaapskooien. Op weg daar naar toe worden we tegemoet gereden door een militair op een quadachtig maanvoertuig. Op een veld achter de lege kooien zijn de schapen in de openlucht en houdt een hond een waakzaam oogje in het zeil. De Chinook vliegt nog steeds rond, al dan niet met een jeep aan een kabel.

Het gebied herinnert niet alleen aan het vluchtelingenkamp dat op de hei was gevestigd in de jaren van de eerste wereldoorlog en aan de huidige militaire inspanningen, maar het brengt ons ook weer terug naar de eerste wereldoorlog. Nederland was neutraal, maar bleef wel alert. Militairen oefenden toen al op de heide en werkten aan hun vaardigheden in de moderne oorlogskunst van loopgraven. Speciaal voor die gelegenheid waren er op het oefenterrein loopgraven gegraven. De restanten van deze loopgraven zijn nog duidelijk te zien in het landschap. Ik kijk op mijn navigatieapparaat dat nu weer goed werkt. De Chinook is verdwenen.

Van de heide gaan we over naar het bos, met lange lanen en slingerpaden en vele bladeren die het loodje hebben gelegd en op de grond verblijven. In vroeger tijden, dat wil zeggen sinds 1888, was het Edese Bosch eigendom van de heer van Kernhem, dat waren de graven Bentinck en Waldeck Limpurg. We passeren de imposante bank die in 1952 door de bevolking van Ede werd geschonken aan de heer van Kernhem. In 1970 werd Huis Kernhem door Sophie gravin Bentinck aan de gemeente Ede geschonken. In dat jaar kwam bijbehorende landgoed en het Edese Bos ook in handen van de gemeente Ede. Sinds die tijd is de burgemeester van Ede tevens houtrichter, met de bijbehorende bosbijl als teken van zijn positie. De houtrichter (ook wel bosrichter) was het hoofd van het maalschap, dat het bosgebied in bezit had. Op de ‘houtdag’ werd de opbrengst van het bosgebied verkocht. De houtrichter was altijd de eigenaar van Hoeve De Slijpkruik. Al in een akte uit 1480 word de ‘houtrichter’ genoemd.

Een flink deel van het gebied dat wij doorwandelen is een losloopgebied voor honden en bijpassende eigenaren. We zien in bos en op hei veel honden hun tijd doorbrengen. Maar wij vermoeden dat ook kinderen er komen, want bij een omgevallen boom hebben kinderen (en hun ouders?) de eerste aanzet gegeven voor het bouwen van een boomhut. Zo kun je een boomhut bouwen terwijl je hoogtevrees hebt, een slimme aanpak.

En mooie wandeling over bos en heide, met smalle en brede paden en honden.

Ede : Eder Heide en Edese Bos 7.5 kilometer (wandeling 4 uit de bundel Wandelen rond Ede – Pieter en Coby Metz – Anoda Publishing)