Voor de start van deze wandeling ten noorden van de Gelderse hoofstad kies ik er voor om niet te beginnen bij de officiële startplaats (bij het fraaie station), maar bij een parkeerplaats aan de Schelmseweg. Hier ben ik precies op de route en buiten het gewoel van de binnenstad. Even voor half acht ben ik de eerste op de onverharde (ik blijf in stijl van deze trage tocht) parkeerplaats, maar al voordat ik op pad ben komt de tweede auto een plaats opeisen.
In de optrekkende duisternis ga ik langs lange lanen en heuvelachtig terrein, langs een boerderij, door de lange berceau, waar ik tijdens een heldere dag al eens heb gelopen. Een hond die buiten de berceau loopt heeft mij in de gaten, maar doet geen poging om mij te naderen. Het is al de tweede hond van de dag en er zullen nog vele honden volgen. Ik wandel op landgoed Mariëndaal, waar ik bordjes zie die wandelaars er op wijzen dat je bij drukte ook ergens anders kunt wandelen. Later op de dag zie ik dergelijke bordjes ook op andere plekken. Dat schiet goed op.
Van dit landgoed loop ik ten zuiden van Het Dorp, bekend van de 24-uurs tv actie met Mies Bouman. Een eigen dorp voor mensen met een beperking. Inmiddels zijn gedachten over omgaan met mensen met een beperking wel veranderd. Verder gaat mijn weg langs het spoor en dan langs statige huizen om uit te komen bij het beroemde park Sonsbeek. Ik herinner mij fietstochten vanuit Apeldoorn om naar Sonsbeek te gaan en dan weer de weg terug. Toen hadden we nog geen ‘last’ van de A50. Ik zie in Sonsbeek nog steeds bruggetjes, klimmetjes, watervallen. Een goed park doorstaat de tand des tijds. Als een slordig gesneden taartpunt dringt Sonsbeek nog steeds door in de bebouwde omgeving, versterkt door het aangrenzende park Zijpendaal.
Zijpendaal is een grote favoriet bij de Arnhemse hondenbezitter. Vele honden rennen hier los, geheel volgens de regels. Een mooi symmetrisch gebouw tref ik aan langs de Zijpendaalseweg die ik bewandel. Klein en fijn. Ik zie geen teken van leven bij het huis, wel een kliko, waar uiteraard ook van alles in zou kunnen leven. Na dit kleine gebouw kom ik langs Huis Zypendaal, dat dateert uit de 18e eeuw. Het werd gebouwd voor de familie Brantsen, een belangrijke familie uit Arnhem, die er tot 1926 woonde. Een paar jaar later kwamen zowel huis als tuin in handen van de gemeente Arnhem. Tegenwoordig heeft het Huis een dubbelfunctie. Het heeft een museumfunctie en het herbergt het hoofdkantoor van Geldersch Landschap & Kasteelen.
Van Zijpendaal en de loslopende honden neem ik afscheid door de Schelmseweg (ja, dezelfde als aan het begin van mijn wandeling) over te steken en zo kom ik in de stille bossen van Schaarsbergen. De route blijft op gepaste afstand van de Burgers Zoo. Via een uitloper van de bebouwing van Bakenberg (met een warme bakker) kom ik op het terrein van landgoed Warnsborn. In de buurt van een paardenwei neem ik een drink- en broodpauze. Meerdere jongelui passeren mijn uitkijkpost, zij dragen een map met zich mee en wijzen om zich heen. Ik ga verder naar het grote landhuis en zie meer jongelui die zich buigen over bermen en notities maken in hun map. Op een parkeerterrein staan oudere dames in een wijde cirkel. Elke dame heeft twee stokken bij zich en lijkt alsof zij instructies krijgen over het gebruik van de stokken. Zo worden het stokoude vrouwen. In een bijgebouw worden voorbereidingen getroffen voor een bruiloft. Op een bruggetje staat een man strak in het pak, belaagd door twee fotografen. Ik mag het bruggetje over want de fotosessie is nog net niet begonnen. ‘De mooiste dag van je leven’, want daarna gaat het bergafwaarts? Verderop, op een strook hei, staan meer jongelui. In een andere hoek van de heidestrook staan twee fotografen bij een ander met de mooiste dag van zijn of haar leven. Tussen twee huizen (Boslust en Eilandje) door verlaat ik het landgoed.
Om bij het volgende landgoed te komen moet ik de drukke N224 oversteken. Dit is de provinciale weg tussen Ede en Arnhem. Aan beide zijden van de weg worden wandelaars gewaarschuwd. Het verkeer kan hoge snelheid hebben, ja kan, want meestal rijdt het verkeer hier met lage snelheid. Het is belangrijk om goed uit te kijken en goed ter been te zijn.
Vlak bij de bebouwing op het landgoed Lichtenbeek staat een groepje jongelui. Het blijken studenten van de HBO-opleiding van Van Hall Larenstein te Velp. Het zijn studenten met groen in de vingers in in hoofd en hart. Eén van de studenten die al een MBO Groenopleiding achter de rug heeft, legt uit wat zij aan het doen zijn. Ze zijn bezig met een inventarisatie op meerdere landgoederen om te zien wat er aan vegetatie te zien is en aan insecten. Zelfs de mate van beleving wordt niet overgeslagen. Vandaag hebben ze nog niet iets bijzonders waargenomen, maar vorige week zagen ze iets bijzonders dat te maken had met vlinders. Zo zijn voor mij al die lopende en aantekeningen makende jongelui op de landgoederen in perspectief geplaatst. Op weg naar meer groen en meer biodiversiteit.
Vlak voor het einde van mijn wandeling ten noorden van Arnhem zie ik een mooie koepel staan in het landschap. Op het nabijgelegen schuurtje meldt de eigenaar dat hij zijn uiterste best doet om de koepel in goede staat te behouden. Met daarbij de mededeling dat het doodzonde is om dit gebouw te vernielen. Daar ben ik het mee eens en ik blijf dan ook op gepaste afstand.
Van de koepel is het nog een korte afstand naar de parkeerplaats waar het vol staat met auto’s van late wandelaars en drie fietsen van drie jongelui die ook bij de inventariserende studenten horen.
Deze trage tocht is een prachtige wandeling door heuvelachtig landschap met veel cultuur-historie.
Trage Tocht Arnhem – 15 kilometer
Deze tocht is te vinden in: Rob Wolfs – Wandelen over de onbekende Veluwe (klik op de titel voor verdere info en bestelling) – Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig – 2017 (derde herziene druk)
Willems Wonderlijke Wandelingen 