HET ZOUTPAD

“Oude mensen die een wandeltocht maken.”

Deze zin staat op één van de laatste pagina’s van dit prachtige en ontroerende boek over een wandeling over het South West Coast Path in Engeland. Een onderneming van twee oude mensen, dat wil zeggen mensen van rond de 50 jaar. Een jonge vrouw met opwaaiend rood haar rent van de overkant van de smalle straat in Looe en roept naar het oude stel Raynor en Moth Winn, dat bezig is met de laatste loodjes van het langeafstandwandelpad. Deze jonge vrouw wil nog iets groots doen in haar leven. Doe het, moedigt Moth haar aan. Laat ze het nu maar doen en zij zal dan denken aan deze twee oude mensen.

‘Oude mensen.’ Het is een hoopvol moment, niet alleen voor het wandelende stel, maar ook voor Wandellief en mij. Wat zit er nog in het vat voor deze twee oude mensen? 

Door een financiëel probleem (mij werd niet precies duidelijk hoe en wat) raken Raynor en Moth hun boerderij in Wales kwijt. Hier hadden ze 20 jaren gewerkt en geleefd en opgebouwd en hun kinderen doen opgroeien. Ze hadden inkomsten van hun boerderij en van de Bed&Breakfast. Het was geen grote rijkdom, maar zij konden er van leven. Dan krijgen zij te horen van de rechter, na een slepende zaak, dat hun boerderij in beslag wordt genomen om hun schulden te betalen. Inpakken en wegwezen en waar dan naar toe? In diezelfde tijd krijgt Moth te horen van de arts dat hij ongeneeslijk ziek is. Hij moet het maar rustig aan doen. Niet te veel inspanningen. Op tijd medicijnen slikken. 

Eén van de laatste bezittingen van Raynor en Moth is een wandelgids van Paddy Dillon, die in een strak ritme de tocht over het kustpad beschrijft. Het oude stel besluit om te gaan wandelen. Zij hebben geen woning, geen onderdak, geen plek om ‘thuis’ te noemen. Zij hebben elkaar en hun twee volwassen kinderen die hun eigen leven hebben en op afstand kritisch meeleven. En ze hebben uiteindelijk twee rugzakken en een tent, slaapzakken, een kooktoestel, extra sokken, een petje en nog zo wat spullen die zij uiteindelijk allemaal in die twee rugzakken weten te proppen.

Vervolgens reizen zij af naar Minehead, liever waren ze in Poole begonnen, omdat van daaruit de route eenvoudiger begint. Echter, het routeboekje begint in Minehead. Vandaar de start in Minehead. Het doel is Poole, maar ze houden zichzelf en anderen voor dat het doel Land’s End is, nog niet halverwege, maar al wel een eind op weg.

Wie zijn zij? Een echtpaar op pad? Zwervers zonder dak boven het hoofd? Mensen met een verhaal? Wanneer zij vertellen dat zij geen dak boven hun hoofd hebben, alles zijn kwijt geraakt merken zij dat mensen terugdeinzen. Dan maar liever een ander verhaal vertellen, met een positieve toon. In het boek is er regelmatig aandacht voor de situatie van daklozen en zwervers en andere bewoners van de openbare ruimte. Het zijn er meer dan de statistieken bij elkaar hebben opgeteld. 

Ze hebben het financiëel niet ruim. Moth krijgt een wekelijkse uitkering van 48 pond. Daar leven zij van, daarom is een sjieke, zelfs een minder sjieke overnachting ver voorbij hun horizon. Het wordt wildkamperen, soms ver weg van de bewoonde weeld, soms stiekem in een hoekje van een camping, soms op een golfterrein, dan weer op de randen van een strand. Hun uitrusting is niet het beste van het beste, het is een beetje aanmodderen en niet alleen tijdens regenbuien. 

Raynor verhaalt van allerlei ontmoetingen onderweg, maar ook komen zij zichzelf regelmatig tegen. Moth is ongeneeslijk ziek. Kan hij deze tocht wel aan? Hoe gaat het met zijn medicijngebruik? Wonderlijk genoeg gaat het vaak steeds beter met hem. Zij ontmoeten hun gemiste kansen uit het verleden, maar ook hun grote trouw aan elkaar, dwars door alle jaren heen, dwars door deze ellende heen. Raynor huilt zoute tranen op hun zoutpad, waarbij zij lijken op twee sterk gezoute bramen, zo gaan de oudjes op pad. 

Regelmatig wordt Moth aangezien voor de beroemde Britse dichter Simon Armitage. Moth zelf heeft geen idee wie de beste man is. Soms speelt hij het spel mee. In een prachtige ontmoeting met andere rugzakkers op het pad laat Moth zien waar hij en zijn vrouw mee bezig zijn. De groep rugzakkers loopt met het beste van het beste, volgens de laatste wandelmode. Moth vraagt wat zij doen. ‘Drie dagen wandelen.’ Wij lopen vanaf Minehead, zegt Moth. Wij kamperen wild. Het groepje gaat weer verder op pad. “Toen we opstonden om weg te gaan, was Moth gegroeid: zijn schouders waren iets rechter, terwijl hij mijn rugzakl voor me ophield.” De oudjes hoeven zich nergens voor te schamen met hun schamele uitrustig. Zij gaan verder, stap voor stap, van rustmoment naar rust moment. 

Wanneer het bijna oktober is krijgen zij het aanbod om bij een oude vriendin van Raynor de winter door te brengen, een oude schuur op te knappen en zo hun leven weer een andere vorm te geven. Na de winter besluiten ze om de route af te maken vanaf Poole. Maar eerst heeft Moth zich aangemeld bij de universiteit van Plymouth. Er gloort iets van een nieuw, een vernieuwd bestaan.  Bij deze tocht is er iets meer geld te besteden, een extra ijsje, niet alleen maar noedels voor diner op het gasbrandertje. 

Het einde van de tocht nadert. Een nieuwe tijd dreigt aan te breken. Het zal een tijd van afscheid nemen zijn, afscheid nemen van de weg, van het smalle pad van hier naar daar. Een leven zonder rugzak. Wie zijn deze twee door weer en wind geteisterde mensen zonder rugzak? 

Misschien denk je in deze corona-tijd: wat zal ik gaan doen wanneer het leven zich stabiliseert? Wat als er zich nieuwe wegen openen? Wat wil ik dan? 

Lees dan eerst dit boek en stel die vragen na afloop van dit leesavontuur nog eens.  

Raynor Winn – Het Zoutpad. Over oude wegen naar een nieuw begin – 2018