Arkemheenpolder

Het is nog geen zeven uur in de ochtend wanneer ik mij fiets parkeer op de hoek van de Bunschoterweg en de Korte Holk. Deze hoek ligt aan de rand van het vogelweidegebied Arkemheenpolder. Deze polder heeft zeer oude papieren. We gaan terug naar 28 maart 1356 om te zien en te horen dat hertog Reinoud III van Gelre het recht gaf om het gebied te voorzien van een dijk. Het duurde meer dan vijf eeuwen voordat er een schepradwindmolen in gebruik werd genomen om te zorgen voor een goede ontwatering van de polder. Het duurde twee decennia voordat er een stoomgemaal kwam, een gemaal dat er nog steeds staat en nog steeds werkt. Zowel de molen als het gemaal werden genoemd naar de hertog, maar nu heet het gemaal naar de polder.
Eén van de unieke punten van dit gebied is dat er nooit een ruilverkaveling heeft plaatsgevonden. Sloten slingeren in de richting van de voormalige Zuiderzee, vroeger ging het water hier op en neer met de getijden van die Zuiderzee, die in 1916 nog zorgde voor een fikse overstroming.
Deze polder staat er niet alleen voor, samen met Eemland vormt het een Nationaal Landschap en een aangewezen Natura-2000 gebied. Ik weet niet of elke agrariër in dit gebied blij is met die status, want er hangen meerdere spandoeken van Agractie. Wanneer ik naar de website van deze boerenorganisatie ga zie ik meteen trekkers op een weg. Agractie is ontstaan als één van de drijvende krachten achter de boerenprotesten van 2019. Een boerenbedrijf naast (of in) een Natura-2000 gebied ligt gevoelig, want er komt nog steeds veel te veel stikstof in deze gebieden terecht.
Zo heb ik al heel wat op mijn bordje wanneer ik door het open landschap ga. Op dit tijdstip kom ik geen andere wandelaars tegen, bespeur ik geen fietsers, alleen motorrijtuigen zijn er op de smalle wegen in de polder.

Ik kijk om mij heen terwijl de nevels heel langzaam optrekken. Uitgestrekte velden met gras, her en der staat het waterpeil hoog. In januari wordt het waterpeil in de polder flink verhoogd met het oog op de weidevogels. Vanaf april wordt langzaam het peil verlaagd. Dat geeft de vele watervogels de tijd om een nest te maken, te broeden en de jonkies een goede start in het leven te geven.
Inmiddels ben ik aangekomen bij de Laak, die uitkomt in het Nijkerkernauw. Op veel plaatsen is dit watertje de grenslijn tussen de provincie Gelderland en de provincie Utrecht. Tevens is het ook de grenslijn tussen de gemeente Nijkerk en de gemeente Amersfoort, op een enkele plek steekt de gemeente Amersfoort het water over en daar moet Nijkerk goed opletten dat het gebied open blijft en niet wordt opgeslokt door de woningbouw van de wijk Vathorst.

Ik volg de Laak in zuidelijke richting. Ik wordt gepasseerd door een hardlopend manspersoon, dat een tenue aan heeft van een scholen-gemeenschap. Eerst nog even hardlopen en dan virtueel les geven? Via de Bunschoterweg kom ik op de Groeneweg, die ik naar het noorden volg. Hier wordt het druk met autoverkeer, ook op de Smeerweg vinden automobilsten hun ochtendgeluk. Ik ben van plan om langs de Rengerwetering achter de begraafplaats uit te komen, het zag er op de kaart toegankelijk uit, maar een prikkeldraadhek en een sloot doen mij terugkeren, dan maar even een ommetje er bij lopen. Via de oostkant van Spakenburg kom ik op de dijk van het Nijkerkernauw.

Een kleine afstand over de Oostdijk en dan de Groeneweg in, een eindje verderop wil het spoor van een klompenpad volgen door een weiland, maar het is het broedseizoen (even niet aan gedacht) en het pad is niet beschikbaar. Dan maar weer een ommetje erbij lopen. Via de Bonte Poort (ook Bontepoort en Bonte poort, wanneer ik de straatnaambordjes mag geloven) en de Laak (in noordelijke richting) kom ik weer bij de dijk. Ter hoogte van Nekkeveld staat een pauzebankje, daar neem ik wat yoghurt+. Ik was al tot de ontdekking gekomen dat ik niets te drinken had meegenomen. Op het werk is er pauze en ik krijg een telefoontje van één van mijn collegae. Voor mij is er momenteel niets te doen en ik wacht tot ik als oproepkracht weer wordt opgeroepen.
Soms loop ik op de dijk, soms loop ik langs de dijk. Een enkele loslopende hond kom ik tegen, een paar racefietsers, andere fietsers, verder is er vooral stilte en weids uitzicht. In de verte is goed te schoorsteen van het stoomgemaal te zien. Ter hoogte van dit monument hebben twee jongelui vistentjes opgezet en zij hebben hun hele viswinkel uitgestald aan de oever van het Nijkerkernauw.
Het is mogelijk om vanaf de Arkervaart met de auto bij het gemaal te komen. Een auto rijdt langzaam en stopt midden op de smalle weg onderaan de dijk. Een enorme telelens komt te voorschijn en wijst naar een gekleurde vogel in de polder. Ik weet niet hoe het in andere polders gaat, maar in de Arkemheenpolder kom ik vaak vogelliefhebbers tegen die in hun auto blijven zitten. Zomer of winter, lente of najaar. In de auto, soms zelfs met draaiende motor. Vogelliefhebbers met enorme lenzen, soms gecamoufleerd, maar niet in de kleuren van de auto. Later kom ik langs de Arkervaart een stilstaande auto tegen. De vrouw op de passagierstoel heeft een enorme lens uit het raam hangen, meneer achter het stuur heeft een enorme lens op zijn schoot liggen. Er is in de polder ook veel te zien aan vogels: grutto, kievit, veldleeuwerik, tureluur, roerdomp. Wanneer ik na een uitstapje langs bedrijventerrein Arkerpoort weer de polder in ga via de Watergoorweg rijdt een auto mij stapvoets voorbij. Achter het stuur een man, op de passagierstoel geen vrouw, maar een camera met telelens. Blijkbaar is er iets dat mensen weerhoudt om uit te stappen, een eindje te wandelen, te gaan zitten, wachten en kijken en wachten en kijken.

Na de Watergoorweg en de Bremerseweg kom ik op de Olevoortseweg, die voor een deel strak langs de A28 gaat. In de berm is ruimte om een extra kabeltje aan te leggen. Waar deze weg aansluit op de Bunschoterweg staat een flink wagenpark aan bedrijfswagens midden op de smalle weg. Hier wordt gewerkt met een horizontale boormachine. Gelukkig staat mijn fiets veilig aan de overkant van de Bunschoterweg. Hij staat gereed om mij naar huis te brengen na een mooie wandeling.

 
wandeling in de Arkemheenpolder – 25 kilometer