Klompenpad Albapad

 

Wat heeft Schotland te maken met Oosterhuizen, dacht ik toen ik het Albapad wilde gaanh lopen. ‘Alba’ is de Keltische naam voor Schotland en waar ligt het verband. Zou de onderste steen boven komen, tijdens mijn wandeling?

Maar laat ik bij het begin beginnen. Dat begin ligt bij het dorpshuis van Oosterhuizen (gemeente Apeldoorn). In de stilte van het dorp staat het gebouw, naast de basisschool. Naast het dorpshuis staat een monument ter herinnering aan de bevrijding van het dorp. Deze bevrijding werd op 16 april 1945 een feit dankzij de Princess Patricia’s Canadian Light Infantry. Jaarlijks is op deze plek een herdenking van dat belangrijke moment. 

Vanuit het centrum volg ik de Veendijk naar het zuiden. nadat ik de A50 onderdoor ben gegaan ga ik een bosgebied in. Op de rand van de Veluwe zijn sprengen en beken nooit verweg. Hier stroomt de Oosterhuizerspreng. Deze spreng is ongeveer 150 jaar geleden gegraven en kwam uit op het kanaal tussen Dieren en Apeldoorn. Een aardig element in deze spreng is dat er een schotbalkenstuw is. Met een schot in het water werd het waterpeil stroomopwaarts verhoogd.  Had het kanaal extra water nodig dat gingen er schotbalken uit de stuw en stroomde het water naar het kanaal. 

En dan kom ik zowaar op de Albaweg. Zou deze weg mij naar de Schotse Hooglanden leiden? Helaas niet! Ik ben inmiddels aangekomen op het punt waar het oude spoor van Dieren naar Apeldoorn (en weerom) en de A50 elkaar kruisen. In deze buurt stond de kalkzandsteenfabriek van ALBA, die gebruik maakte van dit spoor (en van een eigen spoor!) en van het kanaal voor transport van goederen. Van 1906 tot 1989 werd er flink gegraven om uiteindelijk metselstenen van kalkzandsteen te produceren. Sinds 2015 is het gebied privéterrein. Zo is de onderste steen boven, nou niet helemaal, want waar staat de naam ALBA voor? Een meisjesnaam? Een acroniem?

Wanneer ik de snelweg boven mij heb laten voortrazen zie ik een man op een stoel. Hij leest een boek, vlak naast het spoor. Het is Tonnie. Hij legt zijn boek neer en staat op wanneer ik zijn ijs- en snacktent ‘Hallo Bolle Gijs‘ nader. Een versnapering op maandag. Het kan verkeren. Ik schaf een ijsje aan en pin. Tonnie vertelt over zijn bezigheden en zijn pogingen om dit kleine gebiedje te verdraaien. Maar het zit niet mee, want er wordt vernield en wederrechtelijk meegenomen. Ik ga verder en laat Tonnie en Gijs achter met hun boek en ijs en snacks. Ik verlaat de Albaweg en ga de Wilmaweg op. 

Hier moet ergens een groot huis op een stuifwal staan. Daar woonde de familie Van Sprekens. Met name Barend (1828-1880), die er zelf nooit woonde,  deed van zich spreken, want hij kocht in 1869 het laatste restant van het duizenden jaren oude Beekbergerwoud op en liet het daarna kappen. Dit alles in het kader van werkverschaffing en omdat landbouwgrond meer opbrengt dan bosgrond. Nadat het bos was gekapt werd er een boerderij gebouwd waar Willem, de jongste zoon van Barend, ging wonen, na zijn studie in Wageningen.

De laan is niet naar Barend genoemd, maar naar Wilma. Dat is Wilma Vermaat (1873-1967), die hier in een cottageachtige woning huisde. Naast haar huis had zij haar schrijvershut, op een heuveltje. Wilma schreef meer dan veertig boeken, boeken waarin het gaat over mensen die getroffen zijn door het lijden. Zij was bevriend met de in haar tijd bekende dichter Willem de Mérode (1887 – 1939) die het grootste deel van zijn leven in Eerbeek woonde.  In 1923 publiceerde Wilma ‘Gods gevangene’, deze roman ging over een dorpsonderwijzer met homoseksuele gevoelens, hij wordt verstoten uit zijn dorp. Laat dat nu net ook het geval zijn geweest met Willem Eduard Keuning (juist, de echte naam van de dichter  Willem). In het centrum van Beekbergen staat een buste van Wilma. 

Van Wilma gaat het door het open veld van de Oosterhuizer Enk, langs de oude spoorlijn, over de Kattenkuule. nog verder kom ik bij de Gasthuismolen. Een  molen met oude papieren, want in 1294 word de molen al genoemd.  De Graaf van Gelre verplichtte mensen om gebruik te maken vann deze molen om de geoogste graan te laten malen. Veel is er niet meer te zien van deze molen. Wel klettert het water van deze watermolen, naast het fabrieksgebouw, in de Oude Beek. 

 

De weg langs de fabriek en de molen brengt mij bij het Apeldoorns kanaal en de Woudwegbrug en een brugwatershuis (zie foto boven).

Hier kom ik weer in open landschap terecht met mooie paadjes en fraaie wandelbruggetjes waar ik over heen kan. Een bordje laat mij weten ‘PAD IS MODDERIG‘. Ik kan het mij nauwelijks voorstellen met alle droogte van de afgelopen weken. En wat dan nog? Is dat ook niet een deel van de charme van een klompenpad? Maar het modderige pad is een tussendoortje en ik volg de hoofdroute. Ik steek de Woudweg over en kom in een pachtig natuurgebied: het Beekbergerwoud. Een gewaarschuwd mens ben ik, want via Twitter had ik al het bericht gekregen dat het vlonderpad niet begaanbaar is. Deze vlonder moet groot onderhoud ondergaan en dat kan pas in het najaar gebeuren. Hierdoor kom ik wel over een stapstenenpad dwars door een modderig droog gedeelte.   

Ik kom terug op de Woudweg en ga de Hanekerweg op. Voor de mensen die nog inspiratie zoeken voor hun uitvaart is er langs de weg een platte kar voor een uitvaart. Ik ben nog niet zo ver en wandel door. 

Er volgt nog een mooie lus langs de Oosterhuizense Beek om weer terug te komen op de Hanekerweg. Ik steek het kanaal over via de Oosterhuizensebrug. Ooit had het kanaal vele beweegbare bruggen om de scheepvaart het leven niet al te zuur te maken. Nu zijn het vaste bruggen. Vanaf hier is het rechtstreeks over de Achterste Kerkweg naar het centrum van Oosterhuizen.

Zo heb ik weer een mooie wandeling achter de rug, met mooie gebieden en smalle paadjes en fraaie bruggetjes en een literair hoogtepunt met de Wilma-connectie.

Klompenpad Albapad – 10 kilometer

Post Scriptum : Vandaag, 28 mei 2020, ontvingen Wandellief en ik bezoek van een oud-inspecteur uit de kalkzandsteenindustrie, die vele malen een inspectiebezoek heeft gebracht aan ALBA. Volgens hem verwijst de naam ALBA naar het witte van de kalkzandsteen. Waarvan akte.