Hij stapt op zijn fiets en gaat de Apeldoornse Hoofdstraat af en dan de Loolaan, bij de Naald slaat hij af richting Amersfoort. Bij Millingen slaat hij af naar Staverden. Zijn einddoel is het kasteel. Mijn vader heeft voorop zijn fiets een houten kist met de naam van zijn vader er op. Het is dezelfde naam die de winkelruit van de winkel siert. In de kist zit een nieuw pak voor de bewoner van het kasteel. Mijn opa en zijn zonen hebben weer een nieuw pak gemaakt voor deze kasteelheer.
Mijn schoonmoeder gaat op bezoek bij een vriendin. Deze werkt op kasteel Staverden. De twee vriendinnen kunnen het goed met elkaar vinden. Zo af en toe worden ze samen door de kasteelvrouw ontvangen in het grote huis.
Staverden heeft een bijzondere geschiedenis. Rond het jaar 1300 kwam graaf Reinald I van Gelre op het idee om een kasteel te bouwen en daar om heen een paar huizen en boerderijen. Dit was nog maar het begin van zijn ideeën, want hij wilde een stad uit de grond stampen op de Veluwe. De rechten had hij al op zak sinds 1298. Het is er nooit van gekomen met die uitgebreide stad. Het is een kleine stad gebleven. In 1202 werd Staverden zelfs officiëel de kleinste stad van Europa. Waar een kleine stad groot in kan zijn.
Ik parkeer mijn auto op een parkeerterrein dat bijna groter is dan de bebouwing van de stad. Er is ruimte genoeg. Er staat geen enkele auto. Ik schakel alle apparatuur voor de wandeling in en ga op pad. Eerst een omtrekkende beweging rond het kasteel. Ik tref al snel een priëeltje met uitnodigende stoelen en een bank, maar het is te vroeg om te rusten. Het grote hek bij de statige ingang ziet er fraai uit. Ik vraag mij af hoe vaak deze poort opengaat. Het ziet er naar uit dat de ingangen aan de achterzijde zitten.
Ik volg de Staverdenseweg en zie dit mooie Tolhuis uit 1859. Er was in dat jaar een weg aangelegd van Harderwijk naar Leuvenum aangeld, de weg ging via Leuvenum en Staverden. Niet iedereen hoefde tol te betalen. Leden van het Koninklijk Huis waren uitgezonderd, ook de predikant, de dokter, de vroedvrouw en de veearts. Het Tolhuis staat precies tegenover de Hervormde kapel.
Voorbij de kapel en het voormalige Tolhuis ga ik de lange Postweg op, omzoomd door bomen, velden, heide en lichte nevels. Af en toe een boerderij langs de weg. De route kruist de doorgaande weg en gaat dan langs de rand van een militair oeffenterrein. Veel infrastructuiuur van het Nederlandse leger is verdwenen van de Veluwe, maar er zijn nog steeds duidelijke sporen van het militaire karakter van de Veluwe.
Ik verlaat de heide om het Speulderbosch in te gaan. In het bos is het gevolg van de recente stormen goed te zien. Er is al veel gezaagd en versleept, maar niet elk pad op de route is even gemakkelijk begaanbaar. Sommige plassen zijn nog bevroren Inmiddels maak ik een omtrekkende beweging rond Speuld. Het is hier een landbouwenclave tussen de uitgestrekte bossen en heidevelden. En op deze enclave is natuurlijk ook de nodige aandacht voor toeristische onderkomens.
De zon schijnt op het Speulderveld. Een vlakte van heide en verspreid staande grotere groeisels. Het is rustig, heel rustig. In de verte ligt de weg naar Nieuw Millingen, met veel vrachtverkeer.
Wanneer ik later deze weg overgestoken ben groet ik een andere wandelaar. Ik krijg geen respons, waarschijnlijk is deze man bezig met een stilte-wandeling.
Zo kom ik weer op het terrein van landgoed Staverden, dat nu eigendom is van Geldersch Landschap & Kastelen en sinds 21016 ook eigenaar van het kasteel. Er staan meerdere boerderijen op het landgoed en ook een werkplek van GL&K. De route komt thuis bij het grote huis. Nu gaat het pad langs het bezoekerscentrum, het waterrad en door de tuin.
In de tuin staat een beeld van een witte pauw. Kasteel Staverden heeft een bijzondere band met witte pauwen. De leenmannen die sinds 1400 op het landgoed woonden kregen de verplichting om witte pauwen op het goed te houden. De lange veren van deze pauwen werden gebruikt als versiering en kenmerk op de helm van de graaf. Er is nu geen graaf meer. Een vorige eigenaar, Frederik Bernard s’Jacobs (1850-1935) heeft de traditie van de pauwen weer in ere hersteld en nu worden jaarlijks witte pauwenveren aangeboden aan de commissaris van de Koning in Arnhem. Ik heb nu geen witte pauwen gezien, maar ze zijn er wel. Ik zag zelfs een bordje dat verwees naar de pauwen. Nu doe ik het met een versteende pauw op een sokkel.
Het is een mooie wandeling door bossen, langs akkers en over heidevelden en een mooie dosis cultuurgeschiedenis.
Rob Wolfs – Wandelen over de onbekende Veluwe – uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig 2017 (wandeling nummer 17 : 14 kilometer)
Voor meer informatie over deze gids en bestelmogelijkheid, klik op Gegarandeerd Onregelmatig.
Willems Wonderlijke Wandelingen 