Trage Tocht Austerlitz

Onlangs las ik een berichtje dat het lieflijke dorpje Austerlitz (niet het gelijknamige dorpje in Moravië), dat midden in de bossen ligt, zo moeilijk te bereiken is met de bus gedurende het weekend (om nog maar niet te schrijven over het vertrek met het openbaar vervoer uit dit dorp tijdens het weekend). Ik kom met de auto en dat is goed te doen, zolang ik maar tussen de bomen door rijdt. Het dorsplein met gelijknamige pomp en wandelbankjes geeft ook ruimte aan mijn vierwieler. De start is goed gestemd want ik heb zicht op de muziektent aan de overzijde van de weg.

Ik stel mij voor dat je in via welke windrichting dan ook snel het dorp uit bent. Blijkbaar heb ik het getroffen want ik verlaat de ring van bebouwing via een kunstroute. Een creatieve geest heeft goed gebruikt gemaakt van achter gelaten auto’s (blijkbaar nog uit de tijd dat het busvervoer goed geregeld was en je wel zonder auto kon). Op allerlei wijzen zijn auto’s gestapeld op een uitgestrekt terrein dat het bos in is gelopen tot het tegen een hek aanliep.

 

Over bos gesproken, deze wandeling is een lange boswandeling, met af en toe een vreemd element zoals een huis of een asfaltweggetje of een poel. Zo kwam ik in de buurt van Bornia (of een andere groep bomen, of een ander landgoed) deze ruïne tegen. Wat zou het geweest kunnen zijn in florissante tijden? Is het een restant van een schaapskooi geweest (vlakbij staan een paar schapen achrter een hek)? Is het een badhuis geweest (want vlakbij ligt een poel)? Is het een liefdesnestje geweest (waar de heer des landgoeds zijn maîtresse ontmoette of de vrouw des landgoeds haar maître)? Was een schuurtje (waar de bosarbneiders hun materiaal opsloegen)? 

Ik weet het niet. Er staat geen bordje bij (althans ik heb niets gezien) zodat mijn fantasie de vrije loop kan gaan. Dat is weer het voordeel van een bordloze cultuur. De door mij waargenomen (of in modern jargon ‘gespotte’) schapen kunnen in de poel wat drinken en aan het einde van de week een bad nemen.

 

Het is mooi om op een picknickbankje bij de poel ooggetuige te zijn van een ontmoeting tussen kunst en cultuur. Op een metalen plaatje staat een tekst van P. Mondriaan. Ik hoef dus niet naar een kringloopwinkel te gaan om iets van Mondriaan te vinden. Ik ga er onmiddelijk van uit dat ik hier een ontmoeting heb met de bekende schilder Piet Mondriaan die werd geboren in Amersfoort (1872), op loopafstand van deze tekst.

“Achter de veranderlijke 
vormen van de natuur
ligt een onveranderlijke
zuivere werkelijkheid.” 

Maar ontmoet ik hier wel Piet Mondriaan? Of is het een ontmoeting met die andere P, de P van Plato? Ik kijk voorzichtig om mij heen maar ik zie geen grot. Of zouden die restanten waar ik zojuist langs liep de restanten van een nagebouwde grot zijn? Zo kan een eenvoudige boswandeling mij ineens voor levensvragen van filosofische aard plaatsen.

Laten we terug gaan naar wat meer aardse zaken, zoals deze restanten van een brug. Vermoedelijk is dit een brug geweest voor de smalspoorlijn die rond het jaar 1915 werd aangelegd op het uitgestrekte landgoed van de Oostenrijkse familie De Wetstein Pfister. Het spoor werd aanvankelijk gebruikt om goederen te vervoeren, zoals zand en hout. Later werd het ook gebruikt voor recreatieve doeleinden. Frans Jan Hendrik de Wetstein Pfister (1852-1926) was een waterbouwkundig ingeneur en dat is ook wel te merken op het landgoed met een vijver, kanaaltjes, tunneltjes, een soort zwembad en een theehuis (in thee zit voornamelijk water).

Het theehuis werd gebouwd tussen het grote huis en de vijver. Het werd gebouwd in chaletstijl (de familie kwam niet voor niets uit Oostenrijk!) op een wal die was opgeworpen. Onder het theehuis kwam een wateropslagplaats en een ijskelder, een uitstekende combinatie voor het serveren van ijsthee. Zo werd aan alles gedacht om het leven aangenaam te maken. In vroeger tijden kon de ijsthee drinkende fine fleur het dorpje Austerlitz zien liggen en misschien ook wel de piramide.

 

Ik steek een drukke straat over en kom bij een ingang van het landgoed De Breul. De naam De Breul is afgeleid van het woord ‘bruul’, dat de betekenis heeft van ‘afgepaald gebied’. Het landgoed konden we in 1413 al tegenkomen, mochten we in die tijd hebben geleefd. Het hoofdgebouw heeft een start gemaakt in het jaar 1929. Tegenwoording is het landgoed eigendom van het Utrechts Landschap.

Na het ommetje over het landgoed verdwijn ik door dezelfde draaideur als ik ben gekomen en steek ik de weg over en ga de bossen weer in met aan mijn linkerzijde de opgerukte bebouwing van Zeist. De flatgebouwen laten zien dat er in Zeist niet alleen bovengemiddelde villa’s zijn. Op weg naar een schaapskooi, passeer ik een gebouw dat verdacht veel lijkt op een gebouw waar groepen zich terug kunnen trekken in de natuur, maar gelukkig wel met de vleespotten van de stad op loopafstand.

De schaapskooi is in het gelukkige bezit van een schaapskudde die zich op het moment dat ik passeer tegoed doet aan het voedsel dat in de kribbe is gelegd. Verder is het stil, de hekken zijn dicht. Gekleurde papiertjes aan borden doen vermoeden dat het op andere tijden hier een gezellige boel is.

 

Van de schaapskooi wandel ik verder naar de voetbalkooi. Een lange asfaltweg tussen het Stellingenbos en het hoofdkantoor van de KNVB. Bordjes waarschuwen dat hier met honden woredt gewaakt. Ik zie geen hond, alleen een man die wat hardloopt in een Vitesse-shirt en mij tegemoet komt.

Wat is het voor leven aan de andere kant van het hek? Zal het luxueus zijn, zodat de mannen die het door de week zo zwaar hebben bij hun club zich hier kunnen ontspannen om zich des te beter in te kunnen zetten voor ons vaderland. Ik gun het die mannen zo graag. Dag in dag uit die enorme druk en dan even schuilen in de bossen. Zulke mannen gun je toch een beetje luxe?!

 

 

Ik steek een doorgaande weg over en kom langs de trainingsvelden. Gaat er nu een tunnel onder de weg door, zoals je dat in het gebied van weilanden ook ziet zodat de koeien veilig kunnen verkampen? Even verder zie ik weer een groepsaccomodatie. Was het eerst De Leeuw van de KNVB , nu is het De Vos van de Paasheuvelgroep. Bij deze groep is beduidend minder geld aanwezig dan bij de KNVB. Ik zie een voetbalveldje zonder doellijntechnologie. De groep heeft groepsverblijven en campings en is ontstaan uit sociale motieven. Een oorspronkelijke bedoeling was om de stadsjeugd kennis te laten maken met normen en waarden en onderlinge samenwerking. En dat allemaal in de natuur. Dat lijkt mij ook uitstekend voor al die voetballers uit de grote stad. Zij kunnen ook nog wel wat waarden en normen leren en samen werken in de natuur. Misschien moeten de doelgroepen van de KNVB een tijdje bivakkeren op De Vos bij een volgend trainingskamp, dan hoeven ze ook niet die drukke weg over te steken.

Laat ik mijn overpeinzingen maar even achter mij laten en doorstappen naar het volgende ijkpunt, namelijk een monument voor de fietsende medemens. Het is een monument voor de Utrechtse Rijwielpadenvereniging (1918 – 1968). Ik ga zitten op een bankje, doe mijn jas uit, richt mij op de zon en denk aan wat is geweest. Fietsers en wandelaars en een enkele hond passeren.

Na een paar boterhammen en een peer en een beetje thee ga ik verder over paden en wegen en ik kom uit bij de fameuze piramide van Austerlitz. Om zijn militairen wat in beweging te houden liet de Franse generaal Auguste de Marmont een piramide nabouwen. De beste man was in Egypte geweest met Napoleon en met de Steen van Rosette en wilde zijn tijd hier nuttig gebruiken (met name door zijn ondergeschikten).

Ik kom ik deze contreien in aanraking met de bossen van de familie De Beaufort, ooit vluchtelingen uit Frankrijk vonden zij asiel in het Zeeuwse en trokken steeds verder landinwaarts. De naam De Beaufort is op vele plaatsen op de Heuvelrug terug te vinden. Den Treek Henschoten is een uitgebreid landgoed, waar je vrijuit kunt wandselen. De Fransen zijn  inmiddels weg, dus dat kan geen verhindering zijn.

 

De Franse aanwezigheid wordt toeristisch uitgebuit. Niet alleen bij de Piramide en de tentoonstelling daar vlakbij, maar ook bij mijn laatste stappen op weg naar mijn eindpunt, kom  ik nog een Franse soldaat tegen die mij de weg wijst.

Misschien komt er nog een dag dat vriendelijke Duitse soldaten mij de weg wijzen op plekken waar zij hebben huisgehouden.

Wordt geschiedenis met het verglijden van de jaren steeds vriendelijker?

 

 

Rob Wolfs en Ad Snelderwaard – Wandelen over de Utrechtse Heuvelrug – uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig 2016 (wandeling nummer 8: 17 kilometer)

Voor meer informatie over deze gids en bestelmogelijkheid, klik hiernaast op Gegarandeerd Onregelmatig.