Waar zijn wij aan begonnen? Wandellief en ik. Een stadswandeling in Zwolle als deel van het Geert Grootepad. Volgens de beschrijving 5 kilometer en een paar oude gebouwen links en rechts. En uiteraard voldoende horeca langs het spoor. We zijn nog lang niet alle vijf kilometers heen wanneer ik denk: zoveel in zo korte tijd in een paar kilometer. Zwolle staat vol met de Moderne Devotie. Als oud-inwoner van Deventer dacht ik dat Deventer en de Moderne Devotie een gouden combinatie vormen. Echter, Zwolle kan er ook wat van en, om eerlijk te zijn, staat er in Zwolle meer overeind van de Moderne Devotie dan in Deventer. Wat Zwolle niet heeft is dat Geert Groote in Deventer is geboren en gestorven en er vele jaren heeft gewoond en gewerkt. En dat haalt Zwolle nooit meer in.
Het leven van de Moderne Devotie is nadrukkelijk aanwezig binnen de Stadsgracht van Zwolle. Toen Zwolle in 1407 lid werd van de Hanze, het beroemde internationale handelsverbond, een soort Europese Steden Unie, bestond het al een kleine 400 jaar. De helft daarvan had het stadsrechten. Op 31 augustus 1230 gaf Willebrand van Oldenburg, bisschop van Utrecht, stadsrechten aan Zwolle en kon de bouw van muren en een grachtengordel beginnen. Aan een muur naast de Sassenpoort (uit de 15e eeuw) hangt een herinneringssteen aan dit heugelijke feit, toen Zwolle vierde dat het 700 jaar stadrechten had.
We staan stil op het Bethlehemkerkplein. Een centrum van horeca. Vroeger was hier ook horeca. Het refter (de eetzaal) van het Bethlehemklooster is nog steeds intact en er kan nog steeds worden gegeten. Van het klooster is verder nog de kapel over, waar nu ook horeca in is gevestigd. Of in beide gelegenheden ook voedsel voor de geest is weet ik niet. In één van de gevels van de oude kapel is in de grafsteen van Johannes van Kempen, broer van Thomas, ingemetseld. Even verder op staan we op de Nieuwe Markt, die minder nieuw is dan kan worden vermoed, want het was het centrum van het Bethlehemklooster dat hier in 1309 werd begonnen. Later sloot het klooster zich aan bij het Kapittel van Windesheim.
Nu is er niet alleen iets te zien van de Moderne Devotie. We staan voor de Waalse kerk van de Hugenoten die uit Frankrijk waren gevlucht (wel in een gebouw dat ooit toebehoorde aan de Zusters des Gemenen Levens), lopen langs de synagoge (die we ook al zagen op het Westerborkpad) en de Doopsgezinde schuilkerk is ook niet afwezig.
In een hoekje, met de rug naar de Nieuwstraat, staat achter een boom het Pestengasthuys. Vanaf het midden van de 15e eeuw werden in dit gebouw pestlijders opgevangen en verzorgd. Ongeveer 200 jaar later werd een deel van het pand een ziekenhuis voor soldaten en het andere deel werd Weversgildenhuis. Tegenwoordig kan in dit Pestlijdersgasthuys een smakelijke maaltijd worden gegeten.
Via de Driepistolengang (wat is hier vroeger gebeurd?) komen we bij Achter de Broeren. Daar staat een oud kerkgebouw (de Broerenkerk) waar nu boekhandel Waanders in is gevestigd. Veel van gehoord, maar we zijn hier nog nooit binnen geweest. We gaan eerst zitten in het horeca-gedeelte en onder het genot van cheesecake en een bijpassend kopje vocht kijken we de kerk door. Daarna wandelen we langs boeken en boeken en boeken. Een klein plankje met Afrikaanse geschiedenis, her en der een enkele Afrikaanse schrijver bij de romans. Verder twee boeken van mijn schrijvende neef bij de afdeling Young Adult (Jong Volwassene). Af en toe kijken we naar boven en zien de gewelfschilderingen.
Buiten lopen we door de voormalige kloostertuin op het Broerenkerkplein. In de tuin staat een drooggevallen doopvont, dat vroeger in de Sint Michaëlkerk heeft gestaan. Langs de stadsgracht en restanten van oude muren vervolgen wij onze weg.
Zwolle is de stad van de Peperbus. Deze kerk steekt boven de stad uit. De officiële naam is Onze Lieve Vrouwe Basiliek. In deze op dit moment gesloten basiliek zijn een paar schilderijen uit de 16 eeuw waar Thomas van Kempen (ca 1380 – 1471) op staat afgebeeld. Thomas werd geboren in het plaatsje Kempen, in de buurt van het Duitse Krefeld. Hij heeft nog steeds grote bekendheid door het boekje ‘Navolging van Christus’ dat hij schreef. Hij ontving van de Moderne Devoten in Deventer en trok later in in een klooster te Berkum (dat nu opgeslokt is door Zwolle).
Een van de vooraanstaande broeders was Joan Cele (1377-1417), afkomstig uit een vooraanstaande geslachten. Op het Celeplein staat een mooi beeld dat hem uitbeeldt, met een boek in de hand. Cele is 38 jaar lang rector van de Latijnse School in Zwolle. Hier werkt hij aan vernieuwing van het onderwijs. Leerlingen komen van heinde en verre (in Europa) naar deze school toe. Er was zelfs een tijd dat er meer dan 800 leerlingen waren. In de Sint Michaelkerk (die van het doopvont) was Cele ook organist en dirigent van het kerkkoor. Wat nu het Celeplein is was vroeger een binnenplein van het Fraterhuis, dat allerlei functies had (kapel, eetzaal, brouwerij, ziekenhuis, gastenvertrekken, vertrekken van de Broeders, boekenproductie enzovoorts).
Langzamerhand verlaten we met een vol hoofd het centrum van Zwolle en van de Moderne Devotie, op weg naar het station om vandaar naar die andere stad van de Moderne Devotie te gaan: Deventer.
Geert Grootepad – Zwolle Stadswandeling – 5 kilometer
Willems Wonderlijke Wandelingen 