Op de omslag staat een wandelende Eus, rugzak op, en hond Amma volgt Eus.
De bergen lonken.
Schimmen zijn achtergelaten op het pad.
Eus trekt verder.
Het begin van de reis is in Bad Nieuweschans.
Waar de reis eindigt?
Wanneer de reis eindigt?
Eerst maar eens op het Noaberpoad beginnen in Nieuweschans in het noordoosten van ons land.
Te voet met hond en tent door Groningen, Drenthe, stukjes Duitsland en dan Overijssel.
Op een camping in Twente komt de omslag.
Daar, op een naturistencamping, met ontbloot bovenlijf, realiseert zij zich dat zij hij is.
De omslag is begonnen.
Daar in Twente begint een volgende reis, die Eus beschrijft, een jarenlange reis om van vrouw naar man te gaan, met alle vragen, alle onzekerheden, met alle botsingen, met de genderkliniek, met gesprekken. De veranderingen door de medicatie. Met de hoop op herstel, het vinden van een nieuw bestaan. Een wereld aan gevoelens en reacties, niet in het minst de reacties van haar lesbische partner en de kinderen van deze partner. Een leven samen komt onder druk te staan. Wie kan wat aan in hun relatie? Wie zet een stap om de band te versterken of juist om de band losser te maken?
In al die jaren van verandering gaat de reis met Amman verder. Er is een sprong door het luchtledige van Twente naar Remerschen in Luxemburg, waar zij haar tocht voortzet. Dit traject staat wel op de overzichtskaart in het boek, maar ik heb geen beschrijving van deze tocht gevonden, want Eus besloot niet verder te wandelen (kracht ontbrak en de weersverwachting was niet gunstig op het traject vanaf Enschede). Vanaf Luxemburg gaat Eus niet alleen met de hond, maar ook met een bakfiets die zij Aletta noemt (naar Aletta Jacobs), door Frankrijk, Zwitserland in, Italië lonkt en hij stopt met hond en bakfiets in Verona. Vandaar gaat de reis door de Balkan en hij hoopt voor zijn 50ste in Istanbul aan te komen. Tijdens de jarenlange tocht met onderbrekingen wordt de bakfiets ingeruild voor een tourfiets met de naam Kim. Amma krijgt plaats in een mand op de bagagedrager. Daar trekt zij veel bekijks, ook wanneer zij op moeilijke trajecten naast de fiets loopt en rent. In de kilometers door de versplinterde Balkan krijgt hij meer zicht op de grote diversiteit en de intense conflicten in dit gebied. Hij is per slot van rekening anthropoloog. Gastvrijheid ondervindt hij op zoveel plekken, maar toch ook telkens de vraag: zien mensen wat aan mij? Zien zij mij als vrouw? Zien zij mij als man? Of iets onbestemds daar tussenin? En hoe ziet Eus zichzelf in zijn verandering? Uiteindelijk eindigt de tocht in Istanbul.
Op pagina 164 heeft de redacteur geen keuze kunnen maken tussen twee concepten van dezelfde gebeurtenis. Daarom zijn beide concepten in het boek terecht gekomen. Op pagina 80 schrijft Eus: “Pubers die aan de drugs gingen, die niks meer uitvoerden op school, hun klasgenoten liepen te cyberpesten, die ongewenst zwanger werden, of anderen ongewenst zwanger maakten.” Direct daarna, aan het begin van de volgende alinea, gaat Eus verder: “Allemaal hadden ze het recht die fouten te maken, en de weg terug terug te vinden of helemaal te ontsporen.” Alsof een puber het recht heeft op al die zaken.
De titel van het boek is een verwijzing naar de Tour de France. Vanuit dit France dacht ik ook aan Tour de Force. Eus beschrijft een tweeledige weg van verandering die kracht heeft geklost. Mentale kracht. Fysieke kracht. Relationele kracht. Kracht om een nieuwe weg in te slaan.
En Eus, hij fiets door, met Amma.
Eus van der Grift
Tour de Trans
uitgeverij GrowingStories 2022
ISBN 9789493089662
Dit boek heb ik ontvangen van de uitgeverij voor een recensie op mijn wandelwebsite.
Willems Wonderlijke Wandelingen 