DE PAPIEREN LANTAARN

In het dorp ten noordwesten van London staat de pub.
Het is een plek waar mensen komen en gaan.
Stamgasten.
Voorbijgangers.
Vreemden.
Bekenden.
Mensen die al hun hele leven in het dorp wonen.
Mensen die recentelijk verdwenen zijn uit London en hier hun intrek hebben genomen.
De pub heet De Papieren Lantaarn .

Een echtpaar drijft de pub. Zij is deels van hier en hij is import. Hun zoon hangt tussen allerlei werelden in. De pub geeft vastheid in de patronen van het leven. Openen en sluiten en alles daar omheen.
Maar de wereld en het land en het graafschap en de pub zijn veranderd. De deur van de pub is gesloten door de pandemie. De dagen zijn veranderd. De vaste patronen zijn opgelost in de vervreemding die dagelijks tussen de balken van het oude pand huist.

Will Burns, dichter, beschrijft in zijn proza-debuut, de wereld die hij ontmoet en ervaart, nu de wereld een gesloten karakter heeft gekregen. Zijn ouders hebben een pub en wat is er nu nog over? Hij gaat vanuit de pub, waar de ik-figuur tijdelijk woont, de omgeving opnieuw verkennen en in kaart brengen. Dag na dag wandelt hij over oude paden, langs krijtgesteente, door andere dorpen, door de stad waar hij naar de middelbare school ging, langs de huizen van zijn oude vrienden (Eén van die vrienden wordt geëerd aan het begin van het boek), hij zwerft over heuvels en langs monumenten. Hij verbindt plaatsen met herinneringen aan vrienden, aan mensen, aan toevallige passanten in de pub. aan gesprekken die hij ooit voerde.

Tijdens zijn wandelingen brengt hij dit allemaal in kaart, een mentale kaart. Hij ontmoet grenzen, in het landschap, hoge hekken, nieuwe heggen en de aanleg van een hogesnelheidslijn die een litteken door oud landschap trekt. De grenzen zijn al lang aanwezig in het menselijke landschap. Sociale klassen hebben hun eigen grenzen en mogelijkheden en onmogelijkheden om elkaar over die grenzen heen te ontmoeten. Het tegenstrijdige spoor dat Brexit trekt in de gemeenschap. De hogesnelheidstrein brengt een snellere verbinding met het continent tot stand, maar die verbinding wordt juist weer belemmerd door de Brexit.

De protagonist is zich bewust van zijn beperkte poëtische kwaliteiten, de doorbraak als dichter is niet gelukt en de lockdown geeft hem weinig kans. Dan maar iedere dag gaan wandelen en kijken en waarnemen, wat er groeit en rondvliegt in zijn omgeving. Zo is deze periode van stilte en teruggetrokkenheid een gelegenheid om dagelijks een ontdekkingsreis te maken door bekend en vertrouwd gebied. Telkens is er meer te zien en te markeren op zijn mentale kaart. Zijn eigen leven verbindt hij aan het landschap. Plekken krijgen betekenis door zijn herinneringen. Plekken raken verbonden met ontwikkelingen die groter zijn dan die van zijn naaste omgeving. Zo probeert hij alles onder te brengen in een hiërarchie, in een taxonomie. Of is alles tevergeefs, net als zijn gedichten?

Het kostte mij enige moeite om te wennen aan en door te dringen in de stijl van Will Burns. Geconcentreerd lezen was voor mij een noodzaak om zijn wandeltochten te volgen gekoppeld aan zijn mentale kaart van het landschap en van personen en van gebeurtenissen.

Het boek bestaat uit drie delen: Deel één, deel twee en deel 3. Ja, die drie viel mij op. Is het een inconsistentie van vergissing of van opzet? En wanneer het een inconsistentie van opzet is, wat is dan de betekenis hiervan? Is het een manier om aan te geven dat het niet lukt om het leven en het landschap en de onderlinge verbondenheid in kaart te brengen?

Will Burns
De Papieren Lantaarn
Nijgh & Van Ditmar uitgeverij 2021
ISBN 9789038810416

Dit boek heb ik ontvangen van Nijgh & Van Ditmar Uitgeverij voor een recensie op mijn wandelwebsite.