Rondje Haarzuilens

Voor mij is dit een volkomen nieuw gebied. Wandellief zegt dat zij er wel eens geweest is. Samen zijn we er in ieder geval nog nooit geweest. We gaan naar het bijzondere dorp Haarzuilens, nabij kasteel De Haar.

We parkeren onze vierwieler aan de Thematerweg, naast Geertje’s Hoeve. De parkeerplaats is in eigendom van Natuurmonumenten en om het onderhoud van het landgoed te kunnen bekostigen is de parkeerplaats niet kostenloos. Wel wannneer je lid bent van Natuurmonumenten, maar dat is op ons niet van toepassing. En zelf zijn wij ook geen natuurmonumenten. Op deze dag is er veel ruimte om een plek te kiezen. Geertje is ook in geen velden of wegen te bekennen. Wel zijn er de bekende hondenuitlaters in allerlei soorten en maten, zowel de honden als de uitlaters. We lopen door de Nieuwe Ham en komen uit op de Eikslaan. Rechtsaf gaat deze laan naar het dorp, maar wij gaan linksaf. Aan het einde van onze wandelingen komen we door het dorp.

Vanaf de Bochtdijk zien we de eerste golfers die een balletje slaan of met de telefoon aan het oor nog een zakelijke bespreking voeren. Het kan allemaal op een golfbaan. Wij komen uit aan de zuidkant van het kasteelcomplex, met een gracht, een poortgebouw, een muur, allerhande gebouwen, waaronder zelfs een gebouw dat ons doet denken aan een kerkgebouw. Eén van die gebouwen, het kasteel zelf, staat fier overeind omgeven door de binnenste gracht. Het kasteel en het bijbehorende park zijn gesloten voor het publiek. Zelfs grachten en dikke muren beschermen mensen niet tegen een rondgaand virus. Het complex heeft een bijzondere geschiedenis. Een kasteel zou een keurig nette afkomst in de Middeleeuwen dienen te hebben, maar is dat ook het geval met dit kasteel? Ik weet niet hoeveel van het oude De Haar is overgebleven in de loop der eeuwen. De oudste papieren documentatie gaat terug tot het jaar 1391. Hoe het er toen uitzag is ten onder gegaan in de geschiedenis. In 1482 werd De Haar verwoest en weer opgebouwd in een andere vorm. De grote klapper komt wanneer tegen het einde van de negentiende eeuw het kasteel en landgoed in zwaar vervallen toestand overgaat in de handen van baron Etienne van Zuylen van Nijevelt. Iets anders dat hij met beide handen aanpakte was Hélene de Rothschild, telg uit het beroemde bankiersgeslacht. Vanwege dit huwelijk werd Hélene onterfd door haar ouders. Het besluit word genomen om het kasteel te herbouwen, maar dan anders. Daar wordt de beroemde architect Pierre Cuypers voor ingeschakeld. Er komt een imposant kasteel in neogothische stijl. Momenteel gebruikt de familie het Chatelet naast het grote kasteel als buitenverblijf. Het is allemaal imponerend, toch heeft het geheel, op afstand bekeken, voor mij ook iets Anton Pieck-achtigs. Op de Lagehaarsedijk slaan wij rechtaf, waar wij ons nog steesds bevinden op het landgoed. In deze omgeving is een parkbos in ontwikkeling, duizenden bomen zijn hier geplant (wel dicht op elkaar), wandelpaden zijn aangelegd, fiestpaden, waterwegen, leuke bruggetjes. Ik kan mij voorstellen dat op zonnige en warme dagen het hier druk kan zijn. Nu is het rustig tot zeer rustig op de Schaal van Rustig.

Vanuit het Parkbos steken wij de Ringdijk over en komen in het verlengde van een Grand Canal dat gericht is op het kasteel. Ik kan mij voorstellen dat de ontwerpers met een schuin oog hebben gekeken naar kasteel Renswoude waar een nog langer Grand Canal ligt (helaas doorsneden door een weg). We volgen een tijdje de Polderweg en de Ockhuizerweg en komen aan bij een boomgaard. Vroeger was hier de moestuin van het kasteel, zodat de bewoners en de gasten telkens goed te eten hadden. Nu zijn er vele hoogstam fruitbomen die in 2009 zijn geplant. Het perceel kreeg in de volksmond de naam ‘De Boswachter’ en nu is het officiëel De Boswachter. Het terrein is vrij toegankelijk, er staan picknickbankjes in de boomgaard. Er zelfs een gratis parkeerterrein. Van de boomgaard lopen we naar het dorp Haarzuilens dat oorspronkelijk bij het kasteel hoorde.

Aan de bouwstijl van veel huizen in het dorp is duidelijk te zien dat er een sterke band is met het kasteel. Zelfs het bushokje is in stijl gemaakt. Ik verwacht hier eerder een postkoets dan een bus. Er zijn meerdere horecamogelijkheden in dit kleine dorp. Maar anders dan schoonmaakwerkzaamheden gebeurrt er niets. Wanneer we op het punt staan om de Eikslaan op te gaan kunnen we nog een blik werpen op de gebouwenpracht door een lange zichtlaan. Via de Nieuwe Ham wandelen we terug naar de parkeerplaats, waar camera’s jouw nummerplaten in de gaten houden vanwege de betaling en het in- en uitrijden. Het lukt allemaal en wij laten kasteel en dorp achter ons.

Rondje Haarzuilens – 7 kilometer – routes in Utrecht