Klompenpad Speuldepad

Zou deze wandeling ook gelden als een stadswandeling? Op het eerste gezicht lijkt het er niet op. De start van dit klompenpad ligt op een parkeerterrein bij kasteel Staverden, omringd door bossen. Maar … Staverden is het kleinste stadje van Nederland. Al in 1298 ontving Staverden van Reinoud I, graaf van Gelre, stadsrechten. Een elftal jaren later bleek dat de Duitse keizer het daar mee eens te zijn. Echter, de plannen om van Staverden een fraaie stad te maken kwamen nooit van de grond. Misschien lag de welstandscommissie dwars. Of zou er te veel CO2 vrij komen bij de geplande bouw? Of spande de milieuclub ‘Vale Ouwe’ de ene na de andere procedure aan. Hoe het ook zij, een stad is er nooit gekomen. Wat er wel van de grond kwam was een kasteel met bijbehorende gebouwen en boerderijen.

Wanneer ik aankom bij de startplaats achter het kasteel hoor ik de pauwen groot lawaai maken. Een mooi welkom. De pauwen op het landgoed zijn bijzonder, het zijn witte pauwen. Witte pauwen en Staverden zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Al sinds het jaar 1400 lopen deze prachtvogels hier rond. Nu wel achter een flink hoog hek, met een mooi houten onderkomen voor de pauwen binnen de heining. Vanwege de aanwezigheid van pauwen heeft Staverden de bijnaam ‘Pauwenburcht’ gekregen. In aloude tijden moesten de bewoners van het kasteel witte veren leveren aan de hertog van Gelre, die deze veren op zijn helm bevestigde. Een glimp van deze traditie is er nog. Staverden zorgt er voor dat er altijd witte pauwenveren op het provinciehuis in Arnhem zijn. Deze veren worden in ontvangst genomen door de Commissaris van de Koning (die uiteraard niet in de schaduw kan staan van de hertog van Gelre, laten we wel wezen).

De stilte is groots, ondanks de krijsende pauwen, de paden zijn groen, de bomen staan hier nog fier overeind. De route brengt mij eerst in zuidelijke richting, daar tref ik leemkuilen aan langs de kant van de weg. De lemige klei die hier in de put zat werd gebruikt voor het bakken van stenen. Het oude huis Leuvenum (dat niet meer bestaat), werd gebouwd met stenen die uit deze kuilen kwamen.

Ik steek het Houtdorper- en Speulderveld over op de Koningsweg. Dit is een uitgestrekt heidegebied waar het nog steeds stil is (afgezien van het zoeven van auto’s op de N302). Op dit terrein liepen belangrijke handelswegen, oftewel Hessenwegen. Er liep een karrespoor van Uddel naar Speuld en één van Houtdorp naar Staverden.

Aan de rand van het heidegebied, vlakbij oude grafheuvels, kies ik voor de lange route, die mij met een zuidelijke bocht brengt bij Speuld. Deze buurtschap, met een basisschool, heeft oude papieren. Al in 1313 is er een papieren getuige. De herkomst van de naam is onduidelijk. Het zou kunnen gaan om een verbastering van ‘speldoorn’ (meidoornhaag) of om een verbastering van ‘speldan (dat betekent: (hout) kloven). Met deze onduidelijke herkomsten in mijn hoofd loop ik verder. Wandelen lost niet elk probleem op, dat is wel duidelijk.

Van Speuld ga ik in de richting van Drie, waar ik vandaag niet aankom want ik sla af naar het noorden, Daar dwaal ik door de oude dansende loofbossen van Speuld, een prachtig gebied. beuken en eiken groeiden alle kanten uit in prachtige verrassende lijnen. Via de voormalige zand- en grintafgraving Tonnenberg (die naam kwam ik ook tegen op het Vosbergenpad) kom ik steeds dichter bij de Ermelose Heide. Daar kom ik de eerste wandelaars tegen. Zij zijn op weg van Wageningen naar Nunspeet, gewapend met rugzakken en stokken. verderop op de heide kom ik een drietal wandelende dames tegen. De heide is het begin van een stroom wandelaars op mijn verdere pad. Dit pad is deze maand geopend en het lijkt er op dat velen hier willen wandelen. Ik steek de N302 over en ga nu weer door een bosgebied.

Dan kom ik weer op historisch gebied. Achter restaurant De Zwarte Boer stond vroeger Huis Leuvenum (van die stenen uit die leemkuilen). Van dat huis is de slotgracht over gebleven. Verder is bij het achterterras van De Zwarte Boer een muur gemetseld, glad gestreken en een afbeelding van het oude huis er op geschilderd. Zo blijft de geschiedenis dichtbij. Even verderop loop ik gedachten verzonken verkeerd. Maar deze wandelmisser levert wel zicht op het nieuwe Huis Leuvenum op.

Door deze kleine wandelmisser krijg ik meer tijd om langs een bijzonder weiland te lopen. Hier groeien allerlei grassen en bloemen bloeien, koeien doen zich tegoed tijdens hun graaswerkzaamheden. Het blijkt dat deze dames horen bij het biologische melkveebedrijf Kerkenerf. Via een koepad kunnen de dames van het weiland naar de stal. Ook voetgangers kunnen dit koepad volgen en uitkomen bij een Rustpunt met thee, koffie en misschien wel een beker biologische melk. Ik vraag mij af of deze koeien krachtvoer nodig hebben, of hebben ze alles hier in dit weiland van diversiteit?

De Hierdense Beek is kortstondig mijn metgezel. Het is een belangrijke beek, die haar oorsprong vindt in de buurt van Uddel en naar het randmeer stroomt. Het stroomgebied heeft bijzondere kenmerken en vegetatie, zoals het beekmijtertje. Dan is het niet ver meer naar het kasteel. De route gaat door de kleurrijke tuin, de terrassen van de brasserie zitten vol. De parkeerplaats is ook vol.

Het Speuldepad is een jonge loot aan de klompenpadboom. Een prachtige loot, met veel verschillende landschappen en een rijke geschiedenis.

Staverden – Klompenpad Speuldepad – 16 kilometer