Utrecht – Wandelen binnen de Singels 5

Welwillend wordt in het routeboekje aangegeven dat de wandelaar met de bus in de buurt van het startpunt van deze wandeling kan komen. Wij besluiten, nu we toch gaan wandelen, naar het beginpunt van de route te wandelen. De muziektent (1982) op de Lepelenburg is dat startpunt, deze tent vol muziek zwijgt echter in alle toonaarden. Zelfs een liedje over de goede Sint met zijn Pieten kan er niet af op deze eerste dag in december.

Vanaf de muziektent is het een korte wandeling om eeuwen terug in de tijd te gaan. We arriveren in het jaar 1621. Bouwlieden zijn druk bezig om in opdracht van de heer Frederik Brunt woningen te bouwen die bestemd zijn voor armen van rooms-katholieke huize. Deze kregen een woning in de Bruntenhof toegewezen, daar konden zij gratis wonen. Verder kregen de armen levensmiddelen en brandstof. Dat laatste zal wel de brandstof zijn om de woning te verwarmen en vuur te stoken om eten te koken. Achter deze rij woningen is een gemeenschappelijke tuin. In het midden van de hof staat een standbeeld van de in Utrecht geboren schrijver C.C.S. Crone. Het is mij volslagen onduidelijk waarom dit beeld op deze plaats staat. Heeft C.C.S. Crone in één van de woningen van de Bruntehof gewoond?

Slingerend door de buurt komen komen we bij een hofje (1844) voor arme gezinnen van de Nederlands Hervormde Kerk. Zo zorgde een ieder voor de zijnen. Aan de voet van de Zonnenburg (met sterrenwacht en de eerste versie van het KNMI) treffen we een hond met man aan. De hond kijkt naar beneden. De man kijkt omhoog. Het is een bronzen beeld getiteld ‘De Spoetnikkijker’, het beeld van Oswald Wenckebach is hier geplaats in 2007 toen de Spoetnik al lang voorbij was gegaan. Het beeld was al in 1957 gemaakt door Wenckebach en stond eerst op een andere plek in het park. De man blijft kijken, de hond heeft de moed al lang opgegeven. Tijdens de eerdere plaatsing van het beeld was de hond met zijn rug naar de kijkende man geplaatst.

Onze zwerftocht gaat van gracht naar steeg, langs oude huizen en herstelde panden. We komen bij het zuidelijke deel van het Museumkwartier waar we het Universiteitsmuseum (met Hortus), het Nijntje Museum en het Centraal Museum passeren. Op de hoek van de Nicolaasdwarstsraat (we zijn inderdaad aan de voet van de Nicolaïkerk oftewel de Klaaskerk) en de Doelenstraat zien we een tekst van C.C.S. Crone op een witte muur van een huis staan (zie de foto boven het artikel). Mijn wandellief begint de tekst over Klaasje hardop voor te lezen. Plots wordt haar stem vergezeld door de stem van een vrouw die aan komt wandelen. Zij kent de tekst uit haar hoofd. Niet verwonderlijk want zij woont in dat huis. Zij is bouwkundige en oud-gids en vertelt met enthousiasme aan ons wat er zoal te zien is vanaf deze paar vierkante meter waar we staan. De stallen uit Napoleontische tijden (wie heeft bedacht om de ringen in de muren weg te halen en ramen te plaatsen ??), de Klaaskerk, het Doelenhuis achter ons.  We nemen met hartelijke dank afscheid van haar. Zij is niet de eerste Utrechter die bereid is om te helpen met extra informatie of het aanwijzen van de juiste weg. We gaan door een enge poort de binnenhof van het Doelenhuis binnen. Deze binnenhof was in de 14 eeuw de binnenhof van het klooster dat bij de Nicolaïkerk hoorde. Het klooster was op de eerste verdieping verbonden met de kapel aan de overzijde van de Doelenstraat zodat de nonnen via een ‘luchtbrug’ naar de kapel konden schrijden.

Via Bastion Manenburg en de Tolsteegbarrière komen we op de Twijnstraat aan de Werf. Vandaar hebben we een prachtig zicht op de Vollerbrug en wanneer we bukken zien we op de achtergrond de ingepakte Dom. Bij deze brug gaan we verder op straatniveau langs de Oudegracht. Hier zijn vele panden met een geschiedenis. Een voormalige sigarenfabriek. Een pand waar het hoofdkwartier van de NSB was gevestigd. Een andere pand waar het landelijk bureau van GroenLinks zetelt. Voordat we de Dorstige Hartsteeg (genoemd naar een oude herberg) inslaan kijken we naar de gevel van de Doopsgezinde Vermaning. Via de steeg komen we uit bij de Lange Nieuwstraat, tegenover de Sint Catharinakathedraal en het naast gelegen Museum Catharijneconvent (gespecialiseerd in kerkelijke kunst).

Het Abraham Dolehof is weer zo’n mooi verstild plekje in het midden van de bruisende stad. Ook deze hof heeft een kloosteroorsprong. De oude kapel van het klooster is nu in gebruik door de Lutherse gemeente (onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland). De ingang van de Lutherse kerk in aan de Hamburgerstraat, die wij inlopen in de richting van het startpunt van onze route. Maar eerst nog een eindje langs de Nieuwegracht naar het zuiden, om langs bijzondere panden te komen, zoals het pand waar de Tilburg University een theologische opleiding verzorgt. We keren terug op onze schreden en steken een brug over en gaan de Brigittenstraat (ja, er was een Brigittenklooster) in. Aan een muur treffen we een plaquette die ons meedeelt dat hier de componiste en zangpedagoge Catharine van Renes heeft gewoond (aan de Hamburgerstraat troffen we al het geboortehuis van de priester Alphons Ariëns). Het museum gewijd aan het werk en het leven van Dirk(je) Kuik is niet meer. De buurman en de buurvrouw vertellen ons dat het museum al een paar jaar dicht is en nu weer bewoond wordt. Aan de overzijde van de weg laat een muurtekst iets zien van het werk van Kuik.

We naderen het einde van onze tocht wanneer we door de Herenstraat wandelen. Hier leeft geschiedenis in stenen en ramen. Utrecht kent vanouds studentenhuisvestiging. Dit kleine poortje baant de weg naar een oude en kleine vorm van studentenhuisvesting. We proberen nog heel voorzichtig of het mogelijk is de poort een zetje te geven, maar dat lukt niet. Zo vaak zouden we even achter de gevels willen kijken. Hoe ziet het pand er van binnen uit? Hoe komt de geschiedenis achter de gevels op ons af? Helaas, de deuren blijven gesloten.

We komen terug op Lepelenburg en kijken terug op een mooie wandeling. Nu op weg naar het station, zonder bus.

Kees Volkers – Wandelen binnen de singels van Utrecht – uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig – 2015 (tweede druk)

Wandeling 5 – Kameren, Kloosters en Schuilkerken – 4.5 kilometer

Voor bestelling van deze gids, klik op Gegarandeerd Onregelmatig.