Westerborkpad (18) Meppel naar Koekange

Het was weer even nadenken over de handigste strategie om aan de etappe van vandaag te beginnen. We rijden eerst naar Koekange en daar zetten we onze auto neer bij de plaatselijke supermarkt. Vervolgens zoeken wij de dichtstbijzijnde bushalte op en wachten op het busje dat naar het station van Meppel zal rijden. Op het moment dat wij wachten gebeurt het. Is het de eerste keer dat het ons overkomt tijdens de tocht vanaf Amsterdam? Wij vermoeden van wel, maar geven geen garanties. Wat gebeurt er? Vlakbij de bushalte stopt een auto en twee wandelaars stappen uit en nemen afscheid van de chauffeur. Het blijken twee wandelaars op het Westerborkpad, zij gaan naar Hoogeveen lopen. Deze mensen zijn net de hoek om en de bus verschijnt aan de overzijde van de weg en stopt bij de bushalte aan de overzijde. Twee dames stappen uit, twee wandelaars. Ook zij lopen het Westerborkpad en slaan de hoek om. Even later komt het busje aan onze kant van de weg en brengt ons via een landelijke route naar het station van Meppel. Vanaf het station gaan we op pad en we lopen op de Stationsweg, hoe toepasselijk. Langs beide zijden van de weg staan mooie huizen, waar de gegoede klasse uit vroeger tijden (en ook nu?) zich vestigde.

Via het Zuideinde komen we in het oude centrum van Meppel. We passeren een water waarvan ik de naam niet weet, maar er is wel een fraaie brug waarvan ik de naam ook niet weet. Even verderop, we zitten inmiddels op de Hoofdstraat, raken we in de problemen. De eerste afslag zou na nummer 47 moeten zijn (volgens het boekje), maar het blijkt na nummer 27 te zijn. Het is geen straf om hier verkeerd te lopen. Het is helaas niet de enige keer dat wij verkeerd lopen, want kort daarna verwarren wij de Jodenkerksteeg met de Synagogestraat.

Gelukkig komen we wel uit bij het monument in het Slotplantsoen. Hier worden herdacht de Joden die in de Tweede Wereldoorlog het leven lieten in de handen van de Duitsers. Het grootste gedeelte van de Joodse gemeenschap werd gedood, slechts enkele Joden overleefden door onder te duiken. Het monument werd in 1970 opgericht. 29 jaar later werd bij het monument ook een kapel geplaatst, waar ook de namen van de gestorvenen zijn geplaatst.

Iets van die namen is nog te zien bij de tekst die Jesaja 56 : 5 citeert. Bij ieder monument is het weer onbegrijpelijk en niet te vatten dat er zo veel mensen zijn omgekomen, enkel en alleen vanwege hun Joodse afstamming. Er heeft een synagoge gestaan in Meppel. Wat er van over is zijn enkele afbeeldingen aan muren. Dat is het. Een geschiedenis is weg gevaagd. In 1799 werd de synagoge gebouwd aan de Touwstraat. Voor deze datum was er al een gemeenschap en deze kwam vanaf 1767 samen in een woonhuis. Vijf jaar later waren er al 16 Joodse gezinnen. De synagoge waarvan de bouw in 1798 werd begonnen heeft het uitgehouden tot 1960. De joodse gemeente werd in 1964 opgeheven. Vijftien jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog werden de synagoge en de joodse school (al sinds 1772, in 1841 gevestigd aan de Touwstraat) gesloopt in het kader van de stadsvernieuwing. De oorlog was nog niet genoeg. Hoeveel spijt zal er rondwaren in Meppel over deze sloop? Als late herinnering werd in 2010 een afbeelding van een schilderij van het interieur van de synagoge aan een muur geplaatst. De afbeelding staat op een doek dat is bestand tegen weersomstandigheden, maar ook tegen verwijdering op termijn of sloop? We werpen nog een blik in de Jodenkerksteeg. Het is een zeer smalle steeg. Een hek staat open, de Davidster is zichbaar, zwart, de kleur van de dood. Met een synagoge en een gemeenschap zou er toch ook een Joodse begraafplaats moeten zijn. Aanvankelijk werden de overledenen begraven in Zwartsluis. Toen de gemeenschap startte in 1767 kwam er een begraafplaats in Meppel, die zelfs nog een verhuizing onderging. Van deze twee plaatsen zijn geen sporen meer gevonden. Door de groei van de Joodse gemeente werd in 1865 de synagoge opgeknapt en uitgebreid. Deze groei had ook gevolgen voor de tweede begraafplaats, die in 1819 was gestart aan de Steenwijkerstraatweg. In 1850 werd deze begraafplaats vergroot.  In 1998 is de begraafplaats gerestaureerd door vrijwillers. Op de begraafplaats staat een metaheerhuis, dat wil zeggen een reinigingshuisje (Bet Tohorah). Het Westerborkpad komt niet langs deze gesloten begraafplaats. Het lijkt Nijkerk wel, waar de route ook niet langs de Joodse begraafplaats komt. Langs het water verlaten wij de bebouwde kom van Meppel, in oostelijke richting. Aan de overkant van de water en de N851 zien we het hospice Eesinge liggen, een plaats van rust en zorg voor mensen in hun laatste levensfase. Hier heeft lief wel eens een werkbezoek gebracht. 

Net buiten de bebouwde kom komen we langs de Wetering bij het Tolhuis De Knijpe. Het gebouw is rond 1870 gebouwd en is nu een monument. Aan de muur hangt een houten bord met daarop de toltarieven, wij zijn zonder te betalen verder gelopen. Op een informatiebord lezen wij dat de boeren in de omgeving van Meppel goed boerden dankzij de goede afzet in Meppel. Of dat nu nog zo is, gezien de internationalisering van de landbouw weet ik niet. Wel zagen we regelmatig fraaie boerderijen. Via het sluiscomplex van Rogat komen we steeds dichterbij Koekange. In Rogat stond vroeger een melkfabriek, met een paar burgerwoningen. Momenteel is de melkfabriek verleden tijd en is het gebied een bedrijventerrein geworden. Dat we dichtbij Koekange zijn gekomen, merken we bij de overtocht over de Koekanger Aa. Gelukkig ligt er een brug. Nog een paar keer een afslag maken en dan komen we het eerste bord met Koekange tegen.  

De kerk is een goed oriënteringspunt. We lopen langs het kerkhof. De weg waarover wij lopen heet terecht Kerklaan.  Het kerkgebouw, een zaalkerk, werd in 1834 gebouwd, het jaar van de Afscheiding. Ik neem aan dat het toen een Hervormd Kerkgebouwwas. Zo snel waren de Gereformeerden toen nog niet met het bouwen van kerken. Nu is de kerk het eigendom van de Protestantse Gemeente Koekange. Maar … de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt komt ook in dit gebouw samen, ieder zondag twee keer, tegenover de PKN 1 keer. Dat roept toch een beetje de vraag op wie bij wie kerkt. Ondanks 1834 en 1944 toch samen onder één dak. 

Aan het einde van de Kerklaan slaan wij rechtsaf en komen zo op de doorgaande weg. We passeren een erf, met een ruimhartige functie als verzamelplek voor allerhande spullen. We passeren de ons bekende bushalte en komen weer uit bij de plaatselijke supermarkt. We kopen een ijsje en gaan op het wandelbankje voor de winkel zitten en koelen langzaam af. 

Deze wandeltocht zit er weer op en we gaan huiswaarts. 

Advertentie