Stationswandeling van Oosterbeek naar Wolfheze

Eerst brengt de trein mij naar Utrecht, dan naar Arnhem en dan een stukje terug naar Oosterbeek. Twee mensen stappen uit op station Oosterbeek. Een vrouw met racefiets zoekt haar weg op het perron, dan heeft zij contact met een man hoog boven het andere perron, ter hoogte van de spoorbrug. Hij komt naar haar toe. Bovenaan de trap overleggen zij met elkaar, dat wil zeggen de man is aan het woord. Hij test de druk in achterband van de andere fiets. Hij geeft aan hoe de fietscomputer werkt. Ervaren fietser en beginneling? Wie zal het zeggen. Zonder te letten op de druk van mijn achterband ga ik op pad voor een nieuwe stationswandeling.

Vandaag wandel ik naar Wolfheze en wat daar verder volgt. Geen onbekend terrein. Wat wel onbekend is is een groot doek langs de Dreijenseweg, die naar het noorden voert. Op dat doek staat een deel van het leefgebied van de Mill Hill Missionarissen te koop. Wie wil er een appartement in een groene omgeving op historische grond? Ik woon goed dus ik wandel verder, vlak langs de kapel van de missionarissen op leeftijd en dan naar de open Mariakapel met meerdere bankjes om zittend goed zicht te houden op Maria. Er is ook nog een begraafplaats op het terrein maar daar kom ik vandaag niet langs. Wel de moeite waard om daar naar toe te gaan, want de hele wereld treft zich op deze begrafplaats. Mill Hill is op vele plaatsen in de wereld aktief geweest. Vlak achter de laatste Mill Hill missionarissen ligt abdij Koningsoord. De geschiedenis van de Trappistinnen die hier wonen en werken gaat uiteindelijk terug naar 1098 toen een groep monniken uit Cluny vertrok om een nieuwe start maakten in Cistercium (het Franse Cîteaux). In de zeventiende eeuw vond er een hervorming plaats binnen de cisterciënzers in het Normandische klooster La Trappe. Twee eeuwen later zij dezen herkenbaar aan de naam Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observanten. In de volksmond heten zij ook wel trappisten en trappistinnen. De bouw van deze abdij is begonnen in 2008 en de zusters die eerst in Tilburg woonden verhuisden in mei 2009 naar deze abdij. Naast Koningsoord ligt een akker, Koningsakker. Dit is een natuurbegraafplaats. Langs de akker loop ik met aan de andere, onzichtbaar voor mij, een golfterrein en de gebouwen en velden en banen van sportcentrum Papendal.

Vlak voor de bebouwing van Wolfheze kom ik bij een duiker onder de spoorlijn door. Meestal is een duiker klein en laag om het water door te laten. Deze duiker is de grootste op het traject van de spoorlijn van Utrecht naar Arnhem. Zo groot dat ik, enigszins gebukt, er door kan lopen. Van de andere kant komt een gezin met fietsen wandelend mijn kant op. Ik roep ‘boe’ en van de andere kant hoor ik de moeder roepen ‘niet doen, papa!’ Blijkbaar jaag ik kinderen de stuipen op het lijf. Ik groet de vader die voorop gaat met één kind met ‘dag papa’. Hij kan er wel om lachen, zo ook de moeder die de rij sluit. Tijdens de campagne Market Garden reden op 19 september Poolse en Britse troepen met jeeps door deze duiker. Boven mijn beginkant van de duiker zijn de restanten van de herdenkingen te zien. Voorlopig ga ik de bebouwing van Wolfheze niet in. Eerst weer de A50 kruisen en dan door de prachtige Wolfhezerbossen, met diep ingesleten en gegraven sprengen met bruggetjes en oude bomen. Langs een duizendjaar oude eik die lang geen duizend jaar is en dat ook nooit gaat halen. Vervolgens langs een gesloten Fletcher Hotel (op de website staat dat het hotel volledig verhuurd is. De huurder blijkt het COA te zijn). Aan de overkant van de weg gaat de wandeling verder langs waterwegen en omgevallen bomen en Wodans eiken. Altijd interressant voor de vele schilders die in de vorige eeuw in Oosterbeek woonden en werkten. Langs de Wolfhezerheide waar paden zijn afgesloten voor de wandelaar om het gebied meer rust te geven. Over een andere heide, met grafheuvels. Hier komt wat meer wandelvolk op mijn pad. Wanneer ik de wildwissel over de A50 overga kom ik zelfs vier flink bepakte mannen en vrouwen tegen die niet bezig zijn met een ééndaagse wandeling.

Aan de overzijde van de A50 ga ik eerst door bossen en dan kom ik bij de oude begraafplaats van het psychiatrisch ziekenhuis Wolfheze. Speciale aandacht is er voor de gevallenen tijdens een Amerikaans bombardement op zondag 17 september 1944 op Wolfheze, zowel op het dorp als op het ziekenhuis als op het blindentehuius. 87 mensen kwamen om het leven, waarvan 50 patienten van het ziekenhuis. De wandeling gaat over de rand van de bebouwing van de instelling ProForma (inclusief gesloten afdelingen met hoge hekken om klein stukje buitenlucht) en het groen, waardoor de hitte weinig grip op mij krijgt. Met een boog deels om het terrein heen en dan dwars over de noordkant van het terrein. Het is heel rustig hier, is dat omdat het een zaterdag is? Een enkeling wandelt. Een auto rijdt maximaal 45 kilometer per uur. Ik wandel iets langzamer. Uiteindelijk kom ik uit op het kleine station van het standaardtype Visvliet. En .. inderdaad.. in het noordelijke dorp Visvliet was ook zo’n stationnetje. In Nederland zijn in de periode 1890-1903 zes van deze stations gebouwd. Alleen station Wolfheze heeft de sloophamer overleefd. Moge dat nog lang zo blijven. Achter de stationswinkel ga ik zitten op een stoel en drink water en eet een hapje. Krachten verzamelen voor de volgende wandeling. Ik krijg gezelschap van een gezin dat zich laaft aan meerdere ijsjes (per gezin). Op één of andere manier hebben plekken met ijs een grote aantrekkingskracht op mensen.

Bart van der Schagt
18 stationswandelingen rondom de Veluwe
wandel van station naar station
Anoda Publishing 2025

wandeling 14 : station Oosterbeek naar station Wolfheze – 11 kilometer